Akciğer kanseri tedavisi gördüğü hastanede 16 Eylül 2016’da hayatını kaybeden Türk sinemasının unutulmaz jönü, halkın sanatkarı Tarık Akan; vefatının 6. yıl dönümünde anılıyor.
Yeşilçam’a çok sayıda unutulmaz sinema bırakan, Türkiye’nin en güzel devrimcisi Akan için, toplumsal medyada birçok paylaşım yapıldı. #TarıkAkan etiketi, Twitter Türkiye gündeminde birinci sıralara yerleşti.
Pek çok ünlü ve siyasi isim, Tarık Akan’ı vefat yıl dönümünde andı…
Özlemle…#TarıkAkan pic.twitter.com/oYMW8BYR3n
— Engin Özkoç (@enginozkoc) September 16, 2022
Merhaba ey vicdanlı insanlık…#TarıkAkan pic.twitter.com/M0q3PmE9AI
— orhan aydın (@orhanaydin6) September 16, 2022
Devrimci kişiliği ve Atatürkçü hayat görüşüyle gerçek bir toplum önderiydi.
Düzenin ve dönemin sanatçılarından olmadı.
O, her zaman Atatürk’ten, Cumhuriyetten ve halktan yana oldu.Son sözlerinde de söylediği gibi;
“Mücadele hiç bitmeyecek!”Saygı ve özlemle…#TarıkAkan pic.twitter.com/wJn77ULl0u
— Ali Mahir Başarır (@alimahir) September 16, 2022
Kimi zaman zulmün barikatlarını yıktı, kimi zaman kimsesize ses oldu! Kavganın hep ön safındaydı. Geri adım hiç atmadı. Bu yüzden hala milyonların gönlünde yaşamaya devam ediyor. İyi ki varsın Tarık Akan. Unutulmayacaksın. #TarıkAkan pic.twitter.com/6NlPWfN4mM
— Tuncay ÖZKAN (@ATuncayOzkan) September 16, 2022
Onuru, duyarlılığı ve dik duruşuyla örnek bir insan, hayat verdiği karakterle gelmiş geçmiş en iyi aktörlerden biriydi #TarıkAkan.
Hapse girdi, işkence gördü, hainlikle suçlandı ama o, baskıları göğüsleyen devrimciliğinden, halkın sanatçısı duruşundan şaşmadı. pic.twitter.com/IOC1u6ysWA
— Gamze Akkuş İlgezdi (@gamzeilgezdi) September 16, 2022
Tarık Akan’ı ölümünün 6. yılında sevgi, saygı ve özlemle anıyoruz. O, yüreği yüzünden güzel, sanatçılığı mükemmel, ödünsüz bir Atatürkçüydü. Düşüncelerinde militan, insan ilişkilerinde centilmendi.#TarikAkan pic.twitter.com/ppaScbdPSL
— Mustafa BALBAY (@mustafabalbay) September 16, 2022
Asıl ismi Tahsin Tarık Üregül olan sanatçı, 13 Aralık 1949’da İstanbul’da dünyaya geldi. Subay olan babası Yaşar Üregül’ün vazifesi münasebetiyle Erzurum Dumlupınar İlkokulu’nda başladığı eğitimini Kayseri’de tamamladı.
Babası emekli olduktan sonra ailesiyle Bakırköy’de yaşamaya başlayan ve Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Kısmı’nda okuyan Akan, eğitimi mühletince cankurtaranlık ve işportacılık yaptı.
Tarık Akan, 1970’te Ses mecmuasının açtığı Sinema Artist Yarışması’nda birinci olunca, Makine Mühendisliği kısmından ayrıldı ve Gazetecilik Yüksekokulu’na girdi.
İLK SİNEMASI: ‘SOLAN BİR YAPRAK’
Sinemaya geçmeden evvel bir müddet düğün salonlarında müdürlük, sandal kiralama üzere işlerle uğraşan Akan, ‘Solan Bir Yaprak Gibi’ isimli sinema ile 1971’de sinemaya adım atıp Tarık Akan ismini kullanmaya başladı. Sanatçı, tıpkı yıl Sadık Şendil’in kaleme aldığı, Orhan Aksoy’un yönettiği ‘Emine’ sinemasında ise Filiz Akın ile başrolü paylaştı.
Türkiye’nin Altın Portakal’da 7 mükafata sahip tek erkek oyuncusu olan Akan, birinci mükafatını ‘Suçlu’ isimli sinemadaki rolüyle 1973’de aldı.
Yönetmenliğini Ertem Eğilmez’in yaptığı 1973 imali ‘Canım Kardeşim’ ile Rıfat Ilgaz’ın romanından uyarlanan 1974 üretimi ‘Hababam Sınıfı’nda başrol oynayan sanatçı, 1970-1975 ortasında, yılda 12 sinemada rol alarak Türk sinemasının unutulmaz isimlerinden biri haline geldi.
‘SÜRÜ’ İLE TEPEYE ÇIKTI
Yakışıklılığı ve üslubuyla 1970’li yıllara damgasını vurarak Yeşilçam’ın tanınan jönleri ortasına giren Akan, 1977’de senaryosunu Yılmaz Güney’in yazdığı, Zeki Ökten’ten tarafından yönetilen ‘Sürü’ sinemasıyla birlikte politik sinemalarda rol almaya başladı.
Tarık Akan, 1978’de Cüneyt Arkın ile başrolü paylaştığı ‘Maden’ sinemasının sonrasında, 1979’da mecburî askerlik misyonunu yedek subay olarak Denizli’de tamamladı.
OYNADIĞI SİNEMA ‘ALTIN PALMİYE’ ALDI
Yılmaz Güney’in cezaevindeyken senaryosunu yazdığı, Şerif Gören’in yönettiği, 1982 imali Altın Palmiye ödüllü fakat Türkiye’de yasaklı ‘Yol’ sinemasında de rol alan Akan, 1990’da Rıfat Ilgaz’ın birebir isimli yapıtından uyarlanan ‘Karartma Geceleri’nde başrolde yer aldı.
Sanatçı Akan, 1985’te Berlin Memleketler arası Sinema Şenliği’nde mansiyon, 1992’de Adana Altın Koza Sinema Şenliği’nde En Düzgün Erkek Oyuncu, 1996’da Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde Ömür Uzunluğu Onur Mükafatı , 2006’da Sinema Muharrirleri Derneği Onur Mükafatı , 2007’de ise Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği’nde Sinema Emek Mükafatı kazandı.
HAPİSHANE GÜNLERİNİ KALEME ALDI
Rol aldığı sinemalar ve politik duruşu nedeniyle devletin dikkatini çeken Tarık Akan, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin akabinde, 1981 yılının başlarında, Almanya’da yaptığı bir konuşma yüzünden Türkiye’ye dönüşünde tutuklandı.
12 yıl mahpus istemiyle yargılanarak 2,5 ay hücre mahpusu cezası alan sanatçı, hapishane günlerini ve darbe sürecini 2002’de yayımlanan “Anne Başımda Bit Var” kitabında kaleme aldı.
GEZİ DİRENİŞİ’NE DAYANAK VERDİ
Usta sanatçı, Seyahat Direnişi’nden Soma Katliamı’na birçok hak uğraşında en önlerde yer almıştı. Akan, AKP iktidarını, ‘cumhuriyet ve laikliğin altını oymakla’ eleştiriyordu.
2013’te Seyahat Direnişi sırasında, İstanbul Taksim’deki Seyahat Parkı içinde bir TV kanalına verdiği röportajda aksiyonlarla ilgili şunları söyledi:
“Müthiş, yani tek sözle harikulade lafı bile az geliyor. Biz eski solcular olarak umudumuzu tüketmek üzereydik. Bu karanlık nasıl aydınlanır derken aniden bir patlama oldu.”
Barış Zeki, Yaşar Özgür ve Hasret isimli üç çocuğu bulunan, 120’den fazla sinemada rol alan, ömrü boyunca halktan yana, mütevazı karakteriyle takdir toplayan unutulmaz oyuncu, 16 Eylül 2016’da 66 yaşındayken akciğer kanseri tedavisi gördüğü hastanede yaşama veda etti.